1)Dünya Sağlık Örgütü elektronik sigaranın insan sağlığına zararı konusunda uyarıyor. Elektronik sigaranın insan sağlığına zararı nedir?
2005 yılında Çin’de, piyasaya sürülen elektronik sigaranın satışları, son yıllarda büyük sigara şirketlerinin de girişimleriyle milyarlarca dolara ulaştı. Elektronik sigaranın (e-sigara) 2007 yılında ABD’de piyasaya sunulmasını takiben kullanım sıklığında hızlı bir artış söz konusu olmuştur. Bilindiği gibi e-sigara, görünüşüyle sigarayı taklit eden, kullanıcının nikotin dumanı çekmesini sağlayan bataryalı bir cihazdır. E-sigara normal sigaradaki nikotin gibi, yüksek tansiyon, kalp hastalıkları, damar duvarında aterom plağı oluşumu(damar sertliği) vb birçok hastalığa yol açabilir, ancak bu cihazlarda kullanılan nikotinin standardizasyonunun yapılamaması, ya da ne kadar güvenilir olduğu bilinmemektedir.
2)Normalde sigaranın insan sağlığına birçok zararı var, elektronik sigaranın da normal sigara kadar insan sağlığını etkileyecek olumsuz ve ciddi etkileyecek zararları var mıdır?
Elektronik sigara, nikotinin zararları açısından bakıldığında normal sigaralar kadar tehlikelidir.Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) e-sigarada, sigaraya spesifik katkı maddeleri ve kartuşunda dietilen glikole rastlandığını, nikotinsiz olduğunu belirten e-sigarada dahi nikotin bulunması gibi etiket bilgileriyle uyuşmayan içerikleri bulunduğunu açıklamıştır. Cihaz düzgün tasarlanmadığında problem çıkabilmektedir. Propilen glikol, sadece ve sadece buharlaştırıldığında zararsız olduğu düşünülen bir kimyasaldır. Rezistans, olması gerekenden fazla ısı ürettiğinde değişime uğrayacak olan propilen glikol, kanserojen etki gösterebilir.
Öte yandan e-sigara, ürünü kullanan kişide bağımlılığa yol açabilmekte ve farklı markalar arasında da belirgin fonksiyon farkları ihtiva etmektedir. Ayrıca kartuşlar nikotin sızıntısı yaparak cildin fazla nikotine maruz kalmasına ve hatta zehirlenmeye yol açabilir. E-sigara dumanını analiz eden bir çalışmada ise içeriğinde uçucu organik bileşenler ve ince partiküller bulunmuştur.
3)Elektronik sigaranın oluşturduğu belirli hastalıklar var mıdır?
DSÖ, elektronik sigaraların sigarayı bırakmaya yardımcı olduğuna dair henüz kanıtlanmış bir veri bulunmadığını bildirmiştir. 2012 yılında 1 yıl süre ile 300 sigara bağımlısı e-sigara kullanılarak sigarayı bırakmaya çalışmış, ancak 12’de başarı elde edilmiştir. Elektronik sigara nikotin alışkanlığı olanların ihtiyaç duyduğu günlük nikotini almalarına fırsat tanımaktadır, böylece tiryakilerin nikotin bağımlılığı devam etmektedir. e-sigara, bağımlılara çekinmeden ve daha yüksek dozda nikotin alma fırsatı tanıdığı için alınan günlük nikotin dozunun artmasına ve bağımlılığın daha da kuvvetlenmesine neden olma tehlikesini de taşımaktadır.
Sigarayla alınan nikotinin neden olduğu hastalıklar açısından da hiçbir farkı yoktur.”e-sigarayla alınan nikotin de kalp damar hastalıkları ve yüksek tansiyona neden olmaktadır.
Yunanistan’da bulunan Atina Üniversitesi’nde yapılan bir araştırmaya göre de elektronik sigara da normal sigara gibi akciğerlere zarar verebildiği gösterilmiştir. Çalışma sonucunda elektronik sigaranın kişinin ‘hava yolu direncini’ artırarak nefes almasını zorlaştırdığı, bunun da akciğerlere uzun vadede zarar verebileceği belirtilmiştir.
E-sigara Özellikle gençlerin ilgisini çekecek şekilde, meyveli, tatlı, alkollü seçenekleri ile moda ile ilişkilendirilerek pazarlanmaktadır. Öte yandan alışveriş merkezlerinde ve internette satışının yaygın olması, zamanının çoğunu bilgisayar başında ve alışveriş merkezlerinde geçiren gençlerin e-sigaraya kolay ulaşmasına neden olmaktadır.
İşte bu nedenlerden dolayı milyonlarca genç için yeni bir bağımlılık kapısı olan e-sigaradan korunmak için gereken özen gösterilmelidir. Gençlere satışının yasaklanması, sağlığı desteklediği yönünde reklamların yasaklanması, ünlülerin ürün hakkında reklam ve destek vermelerinin engellenmesi ve aromalı/kokulu tiplerinin üretilmemesi gerekmektedir.
Göğüs Hastalıkları Uzmanı
Dr. Sevin Karalar
