Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de çocukluk çağı kronik hastalıkların görülme sıklığı incelendiğinde astımın en üst sıraya yerleştiği görülmektedir. Erişkinlerde olduğu gibi çocuklarda da astım; bronşların kronik inflamatuar bir hastalığı olarak tanımlanmaktadır. Mekanizma erişkin astımı ile aynı olmasına rağmen gidiş ve tedavide bazı farklar vardır. Özellikle yeni doğanlarda ayırıcı tanı önem kazanmaktadır. Hırıltılı solunum %30-52 arasında değişen görülme sıklığı ile çocukluk yaş grubunda en sık karşılaşılan yakınmalardan biridir. Çocukların %20’si hayatlarının ilk yıllarında en az bir solunum atağı geçirmektedir. Hırıltılı solunum bronşial astımın en önemli bulgusu olmasına rağmen astım tanısı için tek başına yeterli değildir. Nedeni ise, hayatın ilk yıllarında tekrarlayan hırıltılı solunum ile seyreden birbirinden farklı en az iki ayrı durumun olmasıdır. Dolayısıyla çocukluk çağında duyulan her hırıltılı solunum astıma ait olmayabilir. Bunlar;
1- Geçici İnfantil Hırıltılı Solunum=Süt çocukluğunda geçici hırıltılı solunum
Hırıltılı solunum, viral solunum yolu enfeksiyonları sırasında ortaya çıkmakta ve tekrarlayan nöbetler şeklinde olmaktadır. Bu klinik tablo genellikle ‘bronşiolit’ olarak tanımlanır. Hastalar hırıltılı solunum nöbetleri arasında tamamen iyidir. Bulgusuz olan bu dönemlerin süresi her hastada farklı olmaktadır. Ancak, her viral enfeksiyon geçiren çocukta neden hırıltılı solunum gelişmediği net olarak anlaşılamamıştır. Bebekler doğduktan sonra, henüz hiçbir hastalık geçirmeden solunum fonksiyonları ölçülüp takibe alınarak yapılan çalışmalarda bu soruya yanıt aranmıştır. Araştırmalar sonucunda, bu çocukların kontrollere göre bronş tonuslarının artmış ve bronş çaplarının azalmış olduğu görülmüştür. Bu nedenle viral enfeksiyonların hırıltılı solunum ile yanıt verdikleri düşünülmektedir.
2-İnfantil Bronşial Astım
Aynı yaşlarda hırıltılı solunum ile seyreden ve klinik olarak infantil hırıltılı solunumdan ayırt edilemeyen ikinci durum infantil bronşial astımdır. Astım bulguları çocukların %80’inde dört yaşından, %15-20’sinde bir yaşından önce başladığından, bu dönemde tekrarlayan hırıltılı solunumlar astıma da bağlı olabilir. Ancak, astımlı çocukların çoğu atopik bünyeli olup, bronşial hiperreaktiviteye sahiptirler. Aynı zamanda solunum fonksiyonları da doğumda normal olup, ilerleyen yaşla birlikte azalma gösterir. Çocukluk çağında ilk 6-7 yıl akciğer gelişiminin en hızlı olduğu dönemdir. Bu kritik dönemde astım solunum yollarının gelişimini etkilemektedir.
Göğüs Hastalıkları Uzmanı
Uzm. Dr. Sevin KARALAR
